Deutsche Bank: notið ykkar eigin mynt og fellið gegnið, núna!

• • Of mikil lántaka. Lántaka óx of hratt. Lánskjör á fjármálamörkuðum voru of "góð" (of slök). Þetta bjó til jarðveginn fyrir þá fasteignabólu sem sænsku bankanir hafa ýtt undir

  • Of veik samkeppnistaða hagkerfanna þriggja. Of miklar launahækkanir, verðbólga og ofhitnaður vinnumarkaður. Þetta hefur veikt samkeppnishæfnina

  • Of slök stefna í fjármálum ríkisins. En hún hefur þó ekki haft afgerandi áhrif í þessu sambandi. Fyrstu tvö atriðin eru mikilvægust. Skuldir ríkjanna þriggja voru mjög lágar þegar kreppan skall á

Bankinn segir að það sé erfitt að finna fortilfelli þar sem efnahagur landa sé að ganga í gengum svona mikla erfiðleika og rotnun sem hafi gerst svona hratt

Farið eftir bókinni

Hagfræðin segir okkur að besta ráðið í svona aðstæðum sé að fella gengið til að bæta samkeppnishæfnina, segir bankinn. Þetta sé þó ekki auðvelt í Eystrasaltslöndunum né í mið og austur Evrópu, því mikið af fjárskuldbindingum þessara landa sé í erlendum gjaldeyri

Þess vegna segir bankinn að það verði að flytja þessi lán yfir í eigin myntir og fella síðan gengið. Þar sem opinberar skuldir hafi verið frekar litlar sé þetta mögulegt. Löndin ættu að fá stuðning til þessarar dýru ráðstöfunar

Þessi greining Deutsche Bank vekur þó upp nokkrar krítískar spurningar. Bankinn bendir á eftirfarandi

• • Af hverju ættu skattgreiðendur að taka á sig vandamál sem eru tilkomin vegna gáleysislegrar lánatöku í erlendum gjaldmiðli?

  • Svarið er að ríkisstjórnin og yfirvöld gerðu ekkert til að stoppa þessar of miklu lántökur og sérstaklega ekki lántökur í erlendum gjaldeyri

Þetta krefst samvinnu

Þessi aðferð sem Deutsche Bank leggur til krefst samvinnu á milli landanna og við erlenda lánadrottna. Deutsche Bank bendir þó á að sum lönd hafi nú þegar boðist til að veita aðstoð. Sænski seðlabankinn samþykkti 10 miljarða sænskra króna lánamöguleika til seðlabanka Eistlands. Finnland, Svíþjóð, Noregur og Danmörk taka einnig þátt í lánapakka Alþjóða Gjaldeyrissjóðsins (IMF) til þessara landa

Deutsche Bank viðurkennir að þessi aðferð muni kosta ríkið mikið, en ef ekkert er gert mun það kosta miklu meira

Sendinefnd IMF mun fara til Lettlands í júní til þess að afgreiða hlutalán sjóðsins, þrátt fyrir að IMF sjóðurinn sé óánægður með framgang mála. Það mun létta eitthvað af pressunni af Eistlandi og Litháen

Ekki nýtt fyrirbæri

Samfélagið Lettland er á leiðinni í gegnum stórvirka grjótmulningsvél hagkerfa í hinu lamandi faðmlagi við Evrópusambandsveikina Eurosclerosis, hinnar smitandi evruveiki Samfylkingarinnar, ólæknandi sótthita evruhagfræðingsins Jóns Baldvins Hannibalssonar, með stuðningi frá óráði forystumanna ASÍ

Söguspegill A

Undir myntráði Argentínu og með samþykki IMF

Argentina

1) Since 1991, the peso has been fixed to the dollar at a one-to-one rate under a currency board system. Þökk sé slæmum ráðum IMF

1 Peso = 1 Dollar

<><><>

2) "All of our economy ministers have gone to Harvard -- to learn what? To rob the country?" said one frustrated woman, voicing widespread anger at a political class seen as corrupt and inept.(FT)

<><><>

3) With Argentina devaluing its peso over the weekend,

the conventional economic wisdom finally got its way.

Wall Street Journal, editorial, 2002-01-08

Söguspegill B

Undir hinu framlengjandi kreppufyrirkomulagi Evrópusambandsins 1992

ERM hrundi svo að segja til grunna árið 1992. Það eina sem stóð eftir var óbreytt gengi á milli mynta Hollands og Þýskalands. Í Bretlandi var ERM fyrirkomulagið oft uppnefnt sem The Extended Recession Mechanism (hið framlengjandi kreppu fyrirkomulag), því ERM fyrirkomulagið hafði valdið miklum búsifjum í efnahag Bretlands og atvinnuleysi varð þar hrikalegt.

ERM reyndist þarna einungis vera slæm tilraunastarfsemi ESB með líf þegnana í þeim löndum sem áttu aðild að samstarfinu. Þetta fyrirkomulag kemst einna næst því að geta kallast útópía Evrópusambandsmanna. Það er alltaf jafn ótrúlegt að hugsa til þess núna að þetta fyrirbæri skyldi ná að komast í tísku hjá mönnum með fyrsta flokks hagfræðimenntun þarna á þessum tímum. En það eru þó einungis 17 ár síðan hagfræðingar margra landa trúðu á þetta ERM/EMS fyrirkomulag. Lesið meira hér: hrun ERM/EMS gjaldmiðlasamstarfs ESB árið 1992 + Er Bretland ennþá sjálfstætt ríki